کشتی و احتمال آسیب نخاعی

بازدیدها: 8

هنوز به چهل نرسيده اما به زحمت راه مي رود. دردهاي شديدي در کمر و پاها دارد. به ام آرآي نخاعش مي نگرم و تعجب مي کنم. ديسک بزرگي در انتهاي نخاع توراسيک روي نخاع فشار وارد مي آورده است. بعد از عمل هم اگرچه ديسک برداشته شده ولي آثار زخم هنوز روي نخاع قابل مشاهده است. در تعجبم که چرا چنين ديسکي در اين قسمت بي حرکت نخاع، آن هم در اين سن اتفاق افتاده. ديسک معمولاً در قسمت هاي پرتحرک نخاع مثل کمر يا گردن اتفاق مي افتد نه در پشت که قفسه سينه نخاع را بي حرکت نگه مي دارد.

هنوز تعجبم را بر زبان نياورده ام که مي گويد؛ «آقاي دکتر تعجب کرديد؟ مي فهمم ولي تعجب نکنيد، يک نگاهي به اين عکس بيندازيد.» عکسي است مربوط به پانزده تا بيست سال پيش در يک کشور خارجي از يک تشک کشتي. کشتي گيري را نشان مي دهد که از پشت روي ستون فقرات خود خم شده است، ستون فقرات کاملاً به شکل يک نيم دايره درآمده و پيشاني و بخشي از صورت کشتي گير هم روي تشک خوابيده است. حالا مي توانم به روشني درک کنم که چگونه آن ديسک غيرعادي اتفاق افتاده است.

زماني نه چندان دور امکان چنداني براي نگريستن به نخاع وجود نداشت. بنابراين حرجي نبود بر کسي که اين ورزش افتخارآفرين را بي خطر بداند اما امروزه با روش هاي جديد مي توان به طور دقيق تصويري از نخاع و کانالي که او در آن قرار گرفته به دست آورد و نتيجه اينکه يک متخصص مغز و اعصاب نمي تواند تحمل ديدن اجراي اين فنون افتخارآفرين بخصوص همين «پل» را داشته باشد. واقعيت اين است که استعداد افراد مختلف نسبت به ضايعات اين چنيني نخاع يکسان نيست. صدمه وارده به نخاع ضمن اينکه به شدت و نوع ضربه يا فشار وارد آمده ارتباط دارد به قطر کانال نخاعي يي که به ارث مي رسد هم ارتباط دارد، يعني در کسي که کانال نخاعي بسيار تنگي به ارث برده حتي يک بار اجراي اين فنون ممکن است باعث صدمات شديدي به نخاع شود که البته اين صدمات ممکن است اثرات خود را بلافاصله آشکار نکنند يا در يک پهلوان «قدر» و «چغر» چندان مورد توجه قرار نگيرند، اما احتمال اين صدمات بسيار بالاست و عوارض حاصل در بسياري از موارد غيرقابل برگشت هستند.

نخاع يا همان مغز حرام مثل يک طناب بسيار قطور در وسط چاهي که داخل ستون فقرات قرار گرفته و کانال نخاعي نام دارد، آويزان است و با هر حرکت شديد ستون فقرات به ديواره چاه برخورد مي کند. تنگي کانل نخاعي در واقع يعني تنگي همين چاه و کم شدن فاصله بين طناب و ديواره. در حرکاتي مثل «پل» نخاع روي خود پيچ خورده و به ديواره چاه فشرده مي شود. خطر ديگري که نخاع را تهديد مي کند فشار آمدن بر رگ هاي ريزي است که در سطح نخاع قرار دارند و هرکدام به بخش هايي از نخاع خون مي رسانند. اين فشردگي ممکن است باعث فشار بر اين رگ ها شده و نرسيدن خون به نخاع بالقوه ممکن است باعث سکته بخش هايي از نخاع شود.
با در نظر گرفتن اين موارد و اينکه بسياري از نورولوژيست ها و جراحان اعصاب تعداد زيادي از کشتي گيران را مي بينند که ضايعات نخاعي شديدي پيدا کرده اند، مي توان نتيجه گرفت که ورزش کشتي ورزش بالقوه خطرناکي است و حداقل کاري که مي توان براي کشتي گيران کرد اين است که قبل از اينکه کشتي را به صورت حرفه يي يا قهرماني برگزينند با اين خطرات آشنا شوند و ناآگاهانه دچار چنين عواقبي نشوند.

سال هاست که جامعه بين المللي متخصصان مغز و اعصاب جلوگيري از مسابقات مشت زني و مبارزه با مشت زني حرفه يي را از اهداف خود قرار داده است. در اين ميانه به نظر مي رسد ورزش کشتي مورد غفلت قرار گرفته باشد. در حالي که تفاوتي اصولي وجود ندارد. اگر بوکس مغز را هدف گرفته هدف کشتي نخاع است.

البته مخالفت با نظرات عمومي کار دشواري است بخصوص اگر اين ورزش جزء معدود ورزش هاي مدال آور کشور ما باشد. اما اگر متخصصان مغز و اعصاب هم وظيفه خود را در تببين اين خطرات به انجام نرسانند معلوم نيست چه کسي بايد اين کار را بکند. بخصوص در شرايطي که از يک سو با پيدايش روش هاي تصويربرداري جديد آسيب پذيري سيستم عصبي هر چه بيشتر روشن مي شود و از سوي ديگر تکنولوژي هاي سينمايي جديد به دنبال اثبات اين نکته هستند که گويي بدن آدميزاد پلاستيکي است که مي تواند ضربه هاي زيادي را تحمل کند و زنده بماند. و باز اينها همه در حالي است که معيارهاي سلامتي روز به روز پيشرفت مي کنند و حالا ديگر مردم مي خواهند علت هر درد و ضعفي را بدانند و مداوايش کنند- که البته حق طبيعي آنهاست.

بنده جرات آن را ندارم که توصيه کنم اين ورزش افتخارآفرين کلاً منسوخ شود ولي مي توانم بر دو نکته تاکيد کنم؛ اولاً اطلاع کشتي گيران از اين خطرها و ثانياً ضرورت تحقيقات آکادميک در مورد صدمات نخاعي کشتي گيران.

منبع: دکتر بابک زمانی